17 września 1939 roku miał miejsce atak ZSRR na Polskę. Ten “zdradziecki cios” ze strony Związku Radzieckiego do dziś budzi kontrowersje i emocje w polskiej pamięci historycznej. Atak, będący następstwem tajnego porozumienia między ZSRR a III Rzeszą, znanego jako pakt Ribbentrop-Mołotow, przesądził o losie walczącej już na zachodzie z Niemcami Rzeczypospolitej. Atak ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku był nie tylko złamaniem paktu o nieagresji między Polską a Związkiem Radzieckim, ale także początkiem brutalnej okupacji naszego kraju.
Geneza konfliktu
Jeszcze przed atakiem ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku Rzeczpospolita znajdowała się w trudnej sytuacji geopolitycznej. Zaledwie dwadzieścia lat wcześniej odzyskała niepodległość po ponad wieku zaborów. W roku 1920 Polska odparła próbę rozprzestrzenienia rewolucji październikowej na Europę, zwyciężając w wojnie z bolszewikami. To zwycięstwo oddaliło niebezpieczeństwo komunistycznego ekspansjonizmu na dwie dekady. Jednak już wtedy relacje z sąsiadami były napięte, zwłaszcza na wschodzie, gdzie konflikty z Ukraińcami i Litwinami zaciążyły na polskiej polityce zagranicznej. W obliczu nadchodzącej wojny Polska szukała sojuszników wśród mocarstw europejskich. Niestety, wybór padł na odległe kraje, takie jak Francja i Wielka Brytania, które były bardziej zainteresowane własnymi interesami niż losem Polski. Sojusze zawarte z tymi państwami okazały się niewystarczające w obliczu agresji ze strony dwóch totalitarnych reżimów. Atak ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku był możliwy dzięki porozumieniu się z Niemcami.
Przebieg ataku ZSRR na Polskę 17 września 1939
Wydarzenie to miało miejsce 17 dni po niemieckim ataku na Polskę 1 września 1939 roku, co rozpoczęło drugą wojnę światową. Współpraca Niemiec i ZSRR była wynikiem tajnego paktu Ribbentrop-Mołotow, zawartego 23 sierpnia 1939 roku, który podzielił Europę Środkową i Wschodnią na strefy wpływów między III Rzeszę a Związek Radziecki. Jednak 17 września 1939 roku, wbrew obowiązującym paktom o nieagresji, ZSRR wkroczył na wschodnie tereny Polski. Oficjalnym pretekstem do ataku była ochrona mniejszości narodowych na Kresach. W rzeczywistości jednak był to skoordynowany ruch mający na celu realizację tajnych ustaleń z Niemcami. Oznaczało to de facto rozbiór państwa polskiego. Atak ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku zadał cios polskiej obronie, która już walczyła na dwóch frontach. Wojsko Polskie zostało zmuszone do odwrotu, a rząd polski opuścił kraj, przekraczając granicę z Rumunią. W konsekwencji agresji ze strony ZSRR nastąpiła okupacja wschodnich terenów Polski, gdzie władze radzieckie rozpoczęły masowe represje wobec polskiej ludności, w tym wywózki na Syberię i aresztowania oficerów, co ostatecznie doprowadziło do zbrodni katyńskiej w 1940 roku.
Podsumowanie
Atak ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku był jednym z kluczowych momentów II wojny światowej, który zdefiniował losy Polski na następne dziesięciolecia. Był on wynikiem nie tylko polityki ekspansjonistycznej Związku Radzieckiego, ale także braku realnych i skutecznych sojuszy, które mogłyby zapobiec takiej tragedii. Wydarzenie to przypomina o znaczeniu silnych i wiarygodnych partnerstw międzynarodowych dla bezpieczeństwa narodowego.
